Bebeklerin İlk Yılında Beyin Gelişimi
Bu dönemde aşağıdaki alanlarda gelişim başlar:
1. Kavrama ve Öğrenme
2. Hareket
3. Dil
4. Sosyal ve Duygusal
1. Kavrama (Biliş) ve Öğrenme
• Bir bilim insanı nasıl deney yapar, bilinmeyeni gözlemlerse, bir bebek de nesneleri bilim insanı tavrıyla test eder.
• Bu dönemde, bebek dokunma, hissetme, tatma gibi duyularını kullanarak gözlemler yapar.
• Eşyaları fırlatarak, çekerek, düşürerek, sebep-sonuç ilişkisini gözlemleyerek nasıl çalıştığını, ne işe yaradıklarını öğrenir.
• Bebek 8-12 aylıkken "nesne sürekliliği" kavramını anlamaya başlar. Bunun anlamı bir şey/nesne görüş alanının dışına çıktığında, o hala yine civarda bir yerlerdedir, kaybolmaz. Örneğin, bebeğinizin oyuncağını battaniyede veya havluda sakladığınızda, o battaniye/havluyu kaldırıp oyuncağı bulacaktır. Bu daha erken dönemde gözlenmeyen bu döneme has bir bilişsel beceridir.
• Bir bebek 12 aylıkken, her bir nesnenin ayrı ve özel bir işlevinin olduğunu anlar. Örneğin, 6 aylık bir bebeğe kaşık verdiğinizde, onu sadece tutar ve onunla oynar ya da ağzına götürür. 9 aylık bebek kaşığı yere fırlatır. 12 aylık bebek ise onu kullanarak yemek yemeye çalışır.
• "Göz, burun" gibi kelimeleri yüzünde göstererek öğretmeye başlayın.
2. Hareket
• Kaba motor becerileri gelişmeye başlar.
6-12 aylık dönemlerde motor becerilerinin temelleri
6-7 aylar | 9-10 aylar | 10-11 aylar | 12 ay |
Oturur | Emekler | Tutunarak yürür | Yürümeye başlar |
• Yukarıdaki tabloda yer alan maddeler yaklaşık verilmiştir. Bebeğinizin motor gelişimi konusunda telaşa kapılmayın. Bazı bebekler bunları daha erken yapmaya başlarken, bazı bebeklerin ise daha fazla zamana ihtiyacı olabilir.
• Bebeğinizin hareket edebilmesi için ona çok farklı fırsatlar/imkanlar sunmaya çalışın. Bu küçük egzersizler bebeğinizin motor gelişiminde önemli olan kol-bacak ve beden kaslarının güçlenmesini sağlayacaktır.
• Tekrara düşerek yine söylüyoruz, yürüteçlerin bebekler için tehlikeli olduğu kanıtlanmıştır. Yürüteç kullanmayın.
3. Dil
• 6-12 aylıkken bebeklerde dil gelişimini kabaca 6-9 aylık ve 9-12 aylık periyotlara bölerek inceleyebiliriz.
6-9 Aylık Dönemde Dil Gelişimi | 9 -12 Aylık Dönemde Dil Gelişimi |
İsmini anlamaya başlar. | Vücudun bölümlerinin isimlerini tanımaya başlar. |
Mutlu surat ile üzgün suratı birbirinden ayırabilir. | "Gözlerin nerde" gibi basit soruları anlayıp gösterebilir. |
Kitaplarda resimlere bakmaya başlar ve siz yüksek sesle okuduğunuzda sizi taklit etmeye çalışır. | Güle güle demeyi, el sallamayı öğrenir. |
Hayır,tamam gibi basit kelimeleri anlar. | "Anne, baba, su" gibi basit kelimeleri taklit eder. |
İnsanlarla bir arada olmaktan hoşlanır ve yalnız kaldığında ağlar. | Bir sese doğru derhal yönelebilir. |
Bebeğinizin Dilini Geliştirmesine Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz?
• Bebeğinizle kısa ve tam cümleler kurarak konuşun ve jestleri çok kullanın. Örneğin, bebeğiniz yemeğini bitirdiğinde "İyi çocuk" demekten ziyade "İyi çocuksun. Yemeğini bitirdin." demeyi tercih edin. Çocuğunuzun zihni boş bir kase gibidir, böyle şeyleri zihnine yerleştirin ve ayrıca bu konuda da cesaretlendirin.
• Günlük şarkılar söyleyin, şiirler okuyun.
• Bebeğinizin yaşına uygun kitaplar okuyun.
• Söylediklerinizle tutarlı olun.
• Bazı temel nesnelerin isimlerini öğrenmesi için küçük oyunlar oynayın.
• Bebeğinizin bir nesneye/göreve odaklanmasını sağlamak için gürültüyü en aza indirmeye çalışın.
4. Sosyal ve Duygusal
• Harekete geçirme (dürtü), sosyal etkileşimin bütün türleri en önemli olan maddelerdendir.
• 6-12 aylık dönemde, bebeğin sosyal ve duygusal gelişimi güven ve duygusal güvenliği inşa etmesine yardımcı olduğu için çok önemlidir.
• Bu dönemde, bebeğiniz sizi izlemekten, sizinle vakit geçirmek, yanınızda kalmaktan zevk duyarlar.
• İnsanları tanımaya başlar.
• Bu dönemde, bebeğinizi bakıcıya verdiğinizde ayrılma kaygısı (anksiyetesi) yaşayabilir. Bu dönemde sakin kalmaya çalışın. Çok fazla güle güle-bay bay demeyin. Onu bıraktığınızda, tekrar onu alacağınız zamana kadar geri dönmeyin.
• Çocuğunuzun aynayla oynamasına izin verin. Bunu çok etkileyici bulacaktır.
• Çocuğunuz farklı sosyal ortamlara götürün. Bir manava, hayvanat bahçesine, parka götürün. Çocuğunuz gözlemlesin ve diğer insanlar ve çocuklarla bağ kursun.
Bebeklerde Beyin Gelişimi 0-2 Aylarda Nasıl Olur?
Bebeklerde Beyin Gelişimi 2-6 Aylarda Nasıl Olur?
Bebeklerde Beyin Gelişimi 6-12 Aylarda Nasıl Olur?
Çocuklarda Beyin Gelişimi 12-18 Aylarda Nasıl Olur?
Çocuklarda Beyin Gelişimi 18-24 Aylarda Nasıl Olur?
